ماشین نوشته ها
کم تر کسی را می یابیم که در جاده های ایران سفر کرده باشد و بگوید که هرگز خودرویی را ندیده است که روی آن بیت شعر یا عبارتی (معمولاً از دیدگاه ادبی کم مایه و گاه زیرکانه) نوشته شده است.
مسافرانی که در پس این خودروها حرکت می کنند، با چشم برداشتن از جاده و اطراف، کنجکاوانه این بیت ها و عبارت ها را می خوانند و از خواندن آن ها گاه شاد و گاه از معنای نهفته در آن ها رنجیده می شوند. این نوشته ها معمولاً پیرامون موضوع های عاشقانه، عاطفی و یا مذهبی هستند: بزن بر سینه ام خنجر / ولی هزگر نمیر مادر، بگو ماشاءالله!، به کجا چنین شتابان؟، درب و داغون خودتی!، دنیا محل گذره، ما می گذریم ولی اون نمی گذره، از جمله چند نمونه از این "ماشین نوشته" هاست. این ادبیات حقیقتی انکار ناپذیر از زندگی قشری از جامعه و فرهنگ آن ها است و بیش تر ِ پیام های آن، حکایت از داغی جانسوز و قدیمی می کند و بیانگر احساسات درونی رانندگانی است که در ایران فعالیت می کنند. گر چه "ماشین نوشته" ها در گذشته بیش تر باب بوده است، ولی هنوز بسیاری از رانندگان کامیون، اتوبوس، وانت بار و تاکسی برای گفتن حرف های دل خود به این روش وفادار هستند.
برخی از این ماشین نوشته ها در ذیل می آوریم :
- پشت یک وانت بار: کاش می شد سرنوشت را از سر نوشت.
- عاشق بی انتظار مادر.
- پشت خاور: سرعت را من تعیین می کنم.
- توی یکی از جاده های اهواز در حال رانندگی بودم که از آینه ی بغل اتوموبیلم دیدم جلوی یک خودروی ژیان که پشت سر من در حال حرکت بود نوشته "میازار موری که دانه کش است " ... وقتی که من به خودروی ژیان اجازه دادم که از من سبقت بگیره دیدم پشت همون ژیان نوشته "فلفل نبین چه ریزه " ...
- پشت یک مینی بوس فیات: "امروز همان فردایی است که دیروز منتظرش بودی"
- بامزه ترین نوشته: "زندگی نگه دار!، پیاده می شم."
- پشت یک تاکسی به لهجه ی لری بختیاری: دا کر سی چنت بی. یعنی: مادر ! پسر برای چی خواستی؟
- پشت اتوبوس: چشم گریان، چشمه ی فیض خداست.
- پشت یک خاور: دیشب خواب دیدم تریلی شدم 30 تن بار زدم.
- بر پشت کامیون حمل زباله نوشته شده بود "طعنه بر خواری من ای گل بی خار مزن - من به پای تو نشستم که چنین خوار شدم".
- بر پشت ماشین تخلیه ی چاه نوشته شده بود "هیچ کس منو دوست نداره..."
- بر پشت تریلر نفت کش: "علم به تر است یا ثروت؟، هیچ کدام فقط ذره ای معرفت"
- پشت یک پیکان: "GO WITH WITH" یعنی برو بابا.
- پشت یک اتوبوس نوشته شده بود: "آخه چرا؟" من با خواندن این موضوع مایل بودم که چهره ی راننده را ببینم و برای همین پس از سبقت گرفتن نگاهی به جلوی اتوبوس انداختم و دیدم نوشته است: "چرا که نه؟"
- "هر چه بعضی انسان ها را بیش تر می شناسم، گرگ ها را بیش تر تحسین می کنم."
- پشت یک ماشین فاضلاب کش خوندم که نوشته بود: نگاه نکن به کارم، محتاج روزگارم.
- سال ها پیش پشت وانت یکی از بستگان این جمله می درخشید: " به حال آن شخص باید گریست که دخلش بود 18 خرجش 20.
- اوایلی که موبایل از سطح خواص جامعه به سطوح پایین تر راه پیدا کرده بود و کم کم داشت فراگیر می شد، پشت اتوبوس های بین شهری (جاده ها) شماره های موبایل نوشته می شد. به یکباره چنین موضوعی تبدیل به یک پدیده شد و بیش تر اتوبوس ها که تا آن زمان عکس قلب تیر خورده را پشت شیشه های خود می کشیدند، شماره های موبایل راننده رانوشتند. البته اگر یادمان باشد که در آن زمان و حتا همین حالا قیمت موبال نزدیک به یک میلیون تومان است، این کار معنای دیگری می یابد.
- پشت یک کامیون به زبان ترکی نوشته بود: "بو دنیا - یالان دنیا دو" پشت یه کامیون دیگه هم نوشته شده بود: "گشتم نبود؛ نگرد نیست؛ افسانه بود."
پشت یک اتوس نوشته شده بود :"دلم تنگ است و تنگی چاه تیزم / به جهندم میروم پیش عزیزم / الهی نازنینم خواب باشد / گل پرپر به بالینش بریزم."
- اینهم یک ماشین نوشته ی دیگر: "به روز تنگدستی آشنا بیگانه می گردد".
- به درویشی قناعت کن که سلطانی خطر دارد. - زندگی بدون عشق، مثل تنبان بدون کش است. - دریای غم ساحل نداره .
- پشت یک کامیون نوشته بود: به دریا رفته می داند مصیبت های دریا را.
- پشت یک ماشین: دو چیز در دنیا ندارد صدا / ننگ ثروتمند و مرگ فقیر.
- پشت یک اتوبوس نوشته بود: خواهی که جهان در کف تقدیر تو باشد / خواهان کسی باش که خواهان تو باشد. و یکی دیگه البته کامیون بود: به گنده تر و خرتر از خودت احترام بگذار!
- پشت ماشین نیسان ، خواندم: به مُد پوشان بگویید آخرین مد کفن است.
- "عیب رندان مکن ای زاهد پاکیزه سرشت / سرنوشت دگران بر تو نخواهند نوشت."
- مواظب باش ای دلاور نمالی به بنز خاور .
- سلطان جاده، - عروس کویر، - بیمه ابوالفضل، - بسیار سفر باید، - برچشم بد لعنت، - هذا من فضل ربی .
- یواش برو که دلم زیر پای توست.
- پشت یک اتوبوس نوشته بود: ناز نگات / قشنگه!
- سبب گر بسوزد / مسبب تو هستی، - (کامیون :) همه از ما می ترسند، ما از نیسان.
: اغنیا بنز سوارند، من مسکین مزدا سوار، جان به قربان تو مزدا که بنز فقرایی. - پشت کامیون: سوت دلان، نزدیک نشو می ترسم. - از ما نخورده باشی.
- شاید برای خیلی ها عجیب باشه، اما یکی از چیز هایی که تو غربت دلم هواش را می کنه همین دل نوشته هاست. فرهنگ جاده هنوز بوی قدیم رو می ده، از دل بر اومده توی دل هم می شینه. فرهنگ ماشین ولی ماشینی نیست! - بر روی ماشین خاور بیابانی این شعر نوشته شده بود: "ای جوان تا توانی زن مگیر / طوق لعنتی است بر گردن مگیر." اخیرن عبارت های انگلیسی نیز برروی ماشین ها دیده می شوند. مانند این جمله که آن را بر روی یک وانت میوه فروش دوره گرد دیدم: Kill me, kiss me but dont leave me
- پشت یکی از این ماشین ها: تند رفتن که نشد مردی / عشق است که برگردی.
- واژه "ادبیات کامیونی" پشت یک کامیون حک شده بود: I Love You MATIZ.
- پشت یک کامیون درب و داغون این بیت نوشته شده بود: اغنیا بنز سوارند / من مسکین بر تو / جان به قربان تو ماشین که بنز فقرایی.
- چند ماشین نوشته: یا رب عاشقان را غم مده، - از حادثه ترسند همه کاخ نشینان / ما خانه بدوشان غم سیلاب نداریم! - هر کجا محرم شدی چشم از خیانت باز دار / چه بسا محرم با یک نقطه مجرم می شود، - روزگار غریبی است نازنین، - می رسد مردی که زنجیر غلامان بشکند؟، - دو دو تا چهار تا، کی به کیه.
- در چاله چوله های عشقت شافنرم شکست.
- صد سال در بیابان آواره شوی / به از آن است که در خانه محتاج نامردان شوی.
- مبر ز موی سفیدم گمان به عمر دراز / جوان به حادثه ای زود پیر می شود گاهی.
- نمی دانم چرا خوبان در جوانی می میرند! - پشت سوزولیت (ماشین شکل مینی بوس ولی خیلی کوچک) نوشته بود: منم یه روز بزرگ می شم.
- زندگی بر خلاف آرزوهایم گذشت.
- در افغانستان در عقب اکثر مینی بوس ها نوشته اند: آهسته برانید، به سلامت برسانید / نی خود را به شفاخانه (بیمارستان) و زندان بکشانید. در شیشه عقبی یک مینی بوس نوشته بودند: داداش جان به خاطر اشک مادر یواش!
- جمله ی معروف و جالب توجه در کابل عقب یکی از خودروها نوشته بود : افسوس همه اش افسانه بود!
- چرخ قلبم رو با میخ نگاهت پنچر نکن.
- پشت کامیونی نوشته بود: من از عقرب نمی ترسم ولی از سوسک می ترسم/ من از دشمن نمی ترسم ولی از دوست می ترسم.
- پشت یک کامیون شب رو دیدم که نوشته بود: "همه دارند کار و ما هم داریم کار/ این چه کاریست همه خوابند و ما بیدار.
- رادیات قلب من از عشق تو جوش آمدست / گر نداری باورم بنگر به روی آمپرم.
- اینهم شاید برای بعضی ها قشنگ باشه: " قسمت نبود."
- آن قدر در کشتی عشقت نشینم تا سحر/ یا به ساحل می رسم یا غرق دریا می شوم.
- این مطلب را یکی از دوستانم روی ماشینش نوشته بود که منظورش پلیس راهنمایی و رانندگی بود و یکبار هم جریمه شد! تا تو نگاه می کنی، کار من آه کردن است / کلاغ در آرد چشم تو این چه نگاه کردن است.
- پشت تعدادی از کامیون ها در افغانستان می نویسند: من نمی گویم مرا ای چرخ سرگردان مکن / هرچه می خواهی بکن محتاج نامردان مکن! یا این عبارت که: در اوج قدرت مرد باش.
- پشت یک ماشین حمل آشغال نوشته بود: از دست روزگار ناچارم. یکی دیگه هم نوشته بود: یا زهرا یا هیچ کس. بندر
- تو برو من میام.
- پشت کامیونی: شب و ظلمت و بیابان به کجا توان رسیدن / مگر آن که شمع رویت به رهم چراغ دارد.
- شد شد، نشد نشد.
- مدعی خواست از بیخ کند ریشه ما / غافل او بود خدا هست در اندیشه ما.
- احتیاط کن / ازدواج نکن.
- پشت کامیونی: بوسه مگر چیست / فشار دولب / این که گنه نیست / چه روز و چه شب.
- "کرمانشاه ما برمی‌گردیم" این نوشته پشت یک کامیون در بحبوحه ی جنگ ایران و عراق بود که در نزدیکی کرمانشاه می گذشت. کرمانشاه در آن زمان یکی از مناطق جنگ زده بود که بسیاری از مردم آن را ترک کرده بودند و نوشته این راننده به نوعی نشان‌دهنده علاقه و تمایلش به شهرش بوده.
- پشت یکی از ماشین ها نوشته بود: من از روییدن خار سر دیوار دانستم / که ناکس کس نمی گردد از این بالا نشستن ها.
- گازش بده نازش نده.
ماشین نوشته پشت خیلی از کامیون ها: دادش مرگ من یواش.
- پشت یک کامیون: گشتم نبود / نگرد نیست.
- پشت یک اتوبوس نوشته بود : عاشق همیشه تنهاست.
- پشت کامیون: بمیرد آنکه غربت را بنا کرد / مرا از تو، ترا از من جدا کرد.
- شاخه را مرغ چه داند که روزی قفس خواهد شد.
- در افغانستان هم از این نوع "ماشین نوشته ها" زیاد است. مانند: در بیابان شب و روز رانندگی کار من است / غصه ندارم چون خداوند همراه منست. یا نازنین بگو نام خدا... اما در مناطق جنوب کشورمان ماشین های باربری نوشته ای ندارند اما با انواع رنگ های سرخ، سبز، آبی و...نقاشی شده که به نظر من بسیار جالب و منحصر به فرد است.
- روی یک ما شین باربری ( کامیون) نوشته بود: عشق برای صحت مضر است! وزارت صحت.
- پشت یک کامیون نوشته بود: بوق نزن راننده خوابه.
-برگ از درخت خسته می شه / پاییز بهانه است.
- ای کاش زندگی هم دنده عقب داشت.
- در این دنیا که مردانش عصا از کور می دزدند / من بیچاره دنبال مرد می گردم. رو باک یک کامیون هم نوشته بود دمت گرم تو بخور پای من.
- دنبالم نیا آواره میشی.
- پشت یک ژیان نوشته بود "حالا که هر کی به هر کیه ، ما هم ماکسیما ایم !
- پشت یک تاکسی نوشته بود: مدیر عاشقان وزارت عشق.
- پشت یک تریلی نوشته بود: ژیان ساندویچ من است.
- پشت یک بنز خاور نوشته بود: در طواف شمع می گشت پروانه ایی / سبقت بی جا مگیر جانم مگر دیوانه ایی؟
- هر که عاشق شد جفا بسیار باید کشد / بهر یک گل منت از صد خار باید کشد.
- رفاقت قصه تلخی است که از یادش گریزانم.
- پشت یک کامیون نوشته بود: روی قلبم نوشتم ورود ممنوع / عشق آمد و گفت بی سوادم!
- پشت یه ماشین خیلی کوچولو نوشته شده بود: "میازار موری که دانه کش است" و پشت یک ماشین دیگه نوشته بودند: "تو هم خوبی!"
- یک جا نوشته بود : جگر ها خون شود تا پسری مثل پدر گردد.
- مدتی است روی شیشه پشت و جلوی بیش تر کامیون ها و اتوبوس ها و بعضی دیگر از وسائط نقلیه جمله ای دو کلمه ای مینویسند به این عبارت : ( فقط خدا ) پشت این جمله کوتاه بسیار معنی ها را می توان تعبیر کرد. از جمله این که از مدعیان خدا. ما را همان یک خدا که یکی هم بیش تر نیست بس است.
- پشت یک اتوبوس مسافری نوشته بود : ره غریب / رهبان غریب / مقصد با من / من با مقصد غریب.
- پشت یک مینی بوس با حروف انگلیسی نوشته بود : zoornazanfarsineveshtam.
- منال ای مینی بوس زیر پایم / که من با ناله هایت آشنایم.
- از حاثه ترسند همه کاخ نشینان / ما خانه بدوشان غم سیلاب نداریم.
- پشت یک کامیون نوشته شده بود: غم عشقت بیابان پرورم کرد. یکی دیگر: از بس خوردم مرغ و پلو / آخر شدم مارکوپولو.
- سر پایینی پرنده / سر بالایی شرمنده.
- پشت یک ژیان نوشته بودن: "خودتی". یا پشت یک وانت نوشته بود: "بیمه دعای مادر".
- ماشینی پشتش نوشته شده بود: واسه همه لاتی واسه ما شکلاتی!
- پشت کامیون حمل جوجه نوشته بود: بوق نزن جوجه ها خوابند!
- تند رفتن نشد مردی / شرط آنست که برگردی.
- دنیا همه هیچ و زندگانی همه هیچ / ای هیچ برای هیچ بر هیچ مپیچ.
- روی یک کامیون حمل مرغ نوشته بود: ای به فدای تو همه مرغای من!
- ماشین نوشته: "غروب غمت را به هر بهایی خریدارم" و "اسیرتم ولی آزاد"
- یک نمونه جالب ماشین نوشته: یاد آن روز که در صفحه شطرنج دلت... شاه عشق بودم و با کیش رخت مات شدم. -
- "قربون کله قوچ مشکی ام" - فلفل نبین چه ریزه - بابا برگرد - روز و شب در جاده ها رانندگی کار من است / از کسی باکی ندارم چون خدا یار من است ...
- یک ماشین نوشته: بخاطر دلم ولم.
- "رفیق بی کلک مادر"،
- "منمشتعلعشقعلیمچکنم؟" ( = من مشتعل عشق علی ام چه کنم؟)،
(کنار باک کامیون): - "بخور شکمو" یا "بخور نوش جان"،
- "در این درگه که گهگه که که و که که شود ناگه / نشو غره به امروزت که از فردا نه ای آگه."
- پشت یک مینی بوس نوشته بود: ای دل غمین مباش / شد شد، نشد نشد
پشت تریلی یکی رفیق هام نوشته: ما زچاه آب بخوریم دریا حسادت می کند.
پشت یه تریلی دیگه بازم دوستمه نوشته: عیش امروز علاج غم فردا نکند.
ماشین داداشم نوشته :به کدامین گناه محکوم به بیداری شدیم
پشت خاور یکی از پیر مرد های شهرمون نوشته: منصور بلا خاور طلا اسم خودش منصوره
پشت تریلی خودم نوشته :زندی سگی تا کی؟ خدایا دبسه....
پشت یه مینی بوس نوشته شده بود:
به چیت داری مینازی
پشت یه کامیون نوشته شده بود:
روز غمم نبودی....
پشت یه 206 نوشته شده بود:
رنو
رو یه ماشینی نوشته بود:
ما چتیم... تو چته....
پشت نیسان تو جاده نوشته بود:
خوشا شیراز و بقیه چیزاش....
پشت شیشه یه ماشین نوشته بود:
منو دوست نداره میخواد منو بفروشه
منو تو نمی خوای اینم شمارمه ......091
پشت یه جنسیس 65 ملیونی نوشته بود:
hissss
پشت یه پراید نوشته شده بود:
شکست در سکوت
پشت یه کامیون نوشته شده بود:
از خوشی مردم...
پشت یه کامیون نوشته شده بود:
دلیلی نداشت...
پشت یه پیکان نوشته شده بود:
مجبورم مجبور
***
- به حرمت اشک مادر توبه کردم
- یا ضامن آهو
- دانی که چرا راز نهان با تو نگفتم طوطی صفتی طاقت اسرار نداری
- بوق نزن شاگردم خوابه
- بی تو هرگز ........با تو؟ عمراً
- از عشق تو لیلی.............رفتم زیر تریلی
- اگه میتونی این تابلو رو خوب بخونی یعنی فاصلت خیلی کمه فاصله رو رعایت کن (پشت یه تریلی)
- دنبالم نیا اسیر میشی
- گشتیم نبود ......نگرد نیست
- سر پایینی برنده سر بالایی شرمنده
- اشکالی نداره منم یه روز بزرگ میشم (پشت یه مینی بوس)
- غصه نخور جوجه خاور..........بزرگ میشی بنز تک میشی
- رادیات عشق من از بهر تو آمد به جوش..........گر نداری باورم بنگر به روی آمپرم
- قربان وجودت که وجودم ز وجود تو به وجود آمد مادر
- منمشتعلعشقعلیمچهکنم (من مشتعل عشق علیم چه کنم)
- ننه سلطان غمه
- خوراک من ژیان (جلوی یه ماک جنگی کمر شکن)
- جلوی یه ژیان نوشته بود: میازار موری که دانه کش است
روی شیشه عقبش نوشته بود : فلفل مبین چه ریزه --- بشکن ببین چه تیزه
- نوش جونت رخش(روی باک )
- فرزند کمتر -------- همسر بیشتر(پشت یه اتوبوس)
- گفته بودم بوصال تو دلم خوش سازم
- به جهنم که نشد کار دگر خواهم کرد
- دریای غم ساحل ندارد
- به درویشی قناعت کن که سلطانی خطر دارد
- بر چشم خوب رحمت
- به خاطر اشک مادر احتیاط کن
- اشک من رنگ شفق یافت ز بیمهری یار
- نمیدانم دلم دیوانه کیست ؟
- نورپایین ، نشانه شعوربالاست
- نهارم، پیکان/صبحانه ام،ژیان/شامم نیسان (پشت تریلر)
- نه عشق ، نه خورشید، زیراهردوغروب می کنند
- نه من عاشق خاموشم ،نه توآن معشوق پنهان
- وای اگر ازپس امروزبودفردایی
- وسیله کوچک درپناه خدای بزرگ
- وصال توست اگردل رامرادی هست ومطلوبی ... کنارتوست اگرغــم راکنـاری هست وپایانی
- وصال یارطلب میکنی بلاکش باش ... که خار و گل همه باهمدگر توانند بود
- وفاداری مجوی از دهرخونخوار
- «ولوو» برو سوئــدبگو به کمپــــانی، درایران کورس گذاشتم بابنزآلمانی
- وناوی وای ژوی (بنام خدا ،کردی(
- هراسهای بیهوده ،تا بوده همین بوده
- هرجوانی که به دل عشق ندارد، پیراست
- هرچه پیش آید،خوش آید
- ماکـه خنــــدان می رویم
- هرچه قسمت باشد،همون
- هرچی بگی می ارزه
- هرسربالایی یک سرپایینی دارد
- هرسفری را،خطری در ره است
- هرشکستی که به هرکس برسد،ازخویش است
- هرکس به طریقی دل مامی شکنـد .... بیگانه جدادوسـت جـدامی شکنـد
بیگانـه اگرمی شکنــدباکی نیسـت .... ازدوست بپرسیـدکه چرامی شکند؟
- هرکس به کسی نازد،ماهم به علی نازیم
- هرکه راهیچ به کف نیست ، به دل آهی هست
- هرگزفراموشت نخواهم کرد.